روشهای مطالعه، مشکلات مطالعه ونکات عمومی برای مطالعه

مقدمه :

برخی دانش آموزان، ناکامی های تحصیلی خود را به عواملی چون کم استعدادی،نداشتن امکانات و بدشانسی نسبت می دهند در حالی که،به جرات می توان گفت که مهمترین عامل موفقیت تحصیلی ،آشنایی با مهارتهای مطالعه و یا دگیری است.

در این نوشتار، با برخی از روشهای مطالعه و فراگیری آشنا می شوید تا به فرا خور هر موضوع ،شیوه مناسب را انتخاب کنید .همچنین مطالبی عمومی  و کاربردی برای مطالعه برتر را خواهید خواند که زمینه بررسی بیشتر روشهای برتر مطالعه را فراهم می آورد.

ـ انواع مطالعه

مطالعه کننده باید قبل از مطالعه هدف جزیی جود را از خواندن مطلب به درستی مشخص کند.بعضی عادت دارند هر نوع مطلب را آهسته مطالعه کنند وتصور می کنند که با این روش ،مفاهیم را بهتر درک می کنند.اما شاید فقط یک نوع مطالعه را بتوان نام برد که در آن خواننده لازم است کمی آرام تر مطالعه کند(دقیق خوانی) مثلا اهمیت دا نستن و به یاد سپاری مطالب گوناگون روزنامه ها،بسیار کمتر از مطالبی است که فراگیر باید در آینده ای نزدیک در یک آزمون پاسخ گوی آنها باشد.در تعریف ما مطالعه بر سه نوع است:

1.سطحی خوانی(skimming)  

2. خواندن پژوهشی(scanning)

3.دقیق خوانی (reading for exact information)  

ـ سطحی خوانی 

سطحی خوانی برای بدست آوردن مفهوم اصلی پاراگراف بدون توجه به جزییات است.خواننده در این شیوه باید بداند در جستجوی چیست و چگونه باید اطلاعات خود را جستجو کند .مراحل زیر برای کمک به خوانندگان جهت به دست آوردن مفهوم عمومی متن ،پیشنهاد می شود:

1 . خواننده در ((سطحی خوانی)) باید هدفی داشته باشد.او باید بداند چرا می خواندو چه چیز را می خواند.

اگر هدف او از خواندن معلوم باشد،خواهد دانست به کجا نگاه کند و چه چیز را جست وجو کندو در نتیجه،با سرعت بیشتری خواهد خواند

2.       خواننده باید به عنوان متن نگاه کند ودرباره معنای آن فکر کند وبر روی کلمات اصلی عنوان درنگ کند.((تیتر))مفهوم اساسی  یا اصلی متن منتخب است 

3.       خواننده باید فقط مقداری از پاراگراف را،که برای دست یابی به مفهوم اصلی لازم است ،بخواند.احتمالا خواندن اولین واخرین جمله هر پاراگراف کافی است

4.       او باید به دنبال ابزارهای ترسیمی نظیر تصاویر،نقشه ها ،عکسها،نقاشیها و نمودارها بگردد.آنها،در مقایسه با متن،اطلاعات بیشتری ارایه  می کنند

5.       او باید هدف نویسنده را بفهمد.باید بداند منظور نویسنده والگوی فکری او چیست؟ خواننده می کوشد تا سازماندهی افکار نویسنده را از طریق عناوین فرعی ،تقسیمات فرعی و بخشهای جزئی در نوشته او بفهمد

6.        خواننده باید بکوشد تا ترتیب مضا مین پاراگراف را بفهمد ،آیا نویسنده ایدهای خود را بر اساس ترتیب زمانی بصورت منطقی یا به گونه آماری بیان کرده است؟ ایا مطالب در یک سازماندهی منظم ((یک،دو،سه))مرتب شده اند؟

7.       خواننده باید برای یافتن وپی گیری مفهوم اساسی متن تلاش کند.او نباید وقت وتوان خود را صرف حفظ جزییاتی نظیر تاریخها،اسامی،شماره ها واطلاعاتی از این قبیل کند 

8.       خواننده نباید جمله را کلمه به کلمه بخواند.باید کلمات کلیدی متن را بخواند و بقیه را فقط از  نظر بگذراند و از انها عبور کند.او باید کوشش کند معانی کلماتی را که نمی داند حدس بزند .اگر معنای کلمه ای را نفهمید ،نباید توقف کند وآن را دوباره بخواند.باید متن را ،هر چقدر می تواند ،سریع بخواند ،ولی نه آنقدر سریع که  حتی به طور سطحی نیز معنا را در نیابد.  

ـ خواندن پژوهشی 

((خواندن پژوهشی ))  نوعی سریع خوانی است که از ان برای بخاطر سپردن  اطلاعات مخصوصی نظیر تاریخ  تولد ،درجه حرارت و………… استفاده می شود.در خواندن پژوهشی .خواننده نیازی به خواندن همه سطرها ندارد.او از سطرها و صفحه ها.به منظور یافتن اطلاعات ویژه ،به سرعت عبور می کند.خواننده در این روش ،تنها به اطلاعاتی که در پی آنهاست توجه می کند . 

برای مهارت یافتن در روش((خواندن پژوهشی))،مراحل زیر پیشنهاد می شود:

1.خواننده برای اینکه بفهمد آیا آگاهیهای مورد نظر در متن موجود است یا نه ،ابتدا باید به عنوان پاراگرف نگاه کند .احتمالا این اطلا عات در تیتر پاراگراف نشان داده شده است .اگر چنین نباشد .خواننده باید آنها را در پاراگرافهای بعدی جست وجو کند

2.خواننده باید بدون اینکه سطر ها را بخواند،به آنها نگاه کند و از این طریق ،اطلاعاتی را که می خواهد جست و جو کند 

3.خواننده آنگاه باید آگاهی های مورد نظر خود را تشخیص بدهد وبفهمد.

ـ دقیق خوانی

دقیق خوانی به معنای ((خواندن برای درک کامل )) است .مطالعه برای رسیدن به چنین هدفی ،جریانی است که خواننده در آن،اطلاعات درست متن را بر می گزیندو گرداوری می کند .لازمه این نوع خواندن ،فهم مضامین ،استنباطهاودلالتهای جملات در پاراگراف است،به علاوه،خواننده بایدمعانی غیر مستقیم کلمات را،به خوبی معانی مستقیم،درک کند.

    مراحل دقیق خوانی عبارتند از :

   1.یافتن مفهوم اساسی با خواندن اولین وآخرین جمله پاراگراف و نگاه گذرا به بقیه سطرها.  
  2.گزینش آگاهی های جزیی ومهم پاراگراف برای دست یابی به اطلاعات دقیق .  
 3.طرح پرسشها ویافتن جواب آنهادر خلال مطالعه پاراگرف با درک کامل.  
4.دنبال کردن کامل همه زوایای پاراگراف با درک آن.  
5.تقسیم بندی وسازمان دهی عناصر در ذهن برای درک مفاهیم پاراگراف  
6.دست یافتن به نتایج کلی هنگام خواندن پاراگراف  
7.توانایی فهم نقشه های تر سیمی برای درک پاراگراف  
8.فهم لغات،جملات وتعابیر راهنما برای درک همه پاراگراف و به دست آوردن مفهوم درست از آن.

در توضیح انواع مطالعه ،تاکید ما بر مطالعه ((پاراگراف)) ،یعنی یکی از اجزای یک متن بود،اما مطالعه متن،هدف نهایی خواندن است.خواندن هر متن شامل خواندن یک یا چند پاراگراف است.بنابراین همه نکات یاد شده هنگام خواندن متن نیز قابل اجراست.